آلفاهیدروکسی اسید (آ اِچ آ / AHA) و بتاهیدروکسی اسید (بی اِچ آ / BHA)

امروزه دو ترکیب اسیدی AHA (آلفاهیدروکسی اسید) و BHA (بتاهیدروکسی اسید) که به عنوان لایه ‌بردار برای از بین بردن سلول‌های مرده پوست کاربرد دارند در ساخت فرآورده‌های آرایشی و بهداشتی بیشتر از هر زمان دیگری دیده می‌شوند و اغلب نیز با یکدیگر به کار می‌روند.

روزانه به طور طبیعی مقداری از سلول های مرده پوست ما پاکسازی می‌شوند؛ اما در طول زمان و‌ در اثر افزایش سن و قرارگرفتن در معرض اشعه آفتاب این پروسه کندتر می‌شود و حتی ممکن است متوقف شود. در نتیجه به تدریج پوست تیره، خشک، زبر، پوسته پوسته و منافذ پوست بزرگ تر می‌شوند، چین‌ و چروک پوست افزایش یافته و بافت‌ پوست انعطاف خود را از دست می‌دهد. برای جلوگیری از این فرآیند ناخوشایند باید به پوست کمک کرد تا فرآیند بازسازی طبیعی خود را حتی در طول شبانه روز دوباره به دست آورد.

AHA و BHA انواعی از اسیدهای هیدروکسی هستند که در محصولات مختلفی مانند پاک کننده های صورت، تونرها، مرطوب کننده ها، اسکراب ها، ماسک ها و پیلینگ های پوست می‌توان آنها را مشاهده کرد. هدف هر دوی این ترکیبات لایه برداری پوست است. اما با توجه به میزان غلظت آنها در محصولات مربوطه، سلول های مرده سطح پوست از بین می‌روند و یا لایه خارجی پوست به طور کامل برداشته می‌شود. هر دو ترکیب روش هایی بسیار مؤثر برای لایه برداری عمیق پوست هستند و تفاوت آنها تنها در نحوه کاربردشان می‌باشد.

می توان گفت آلفاهیدروکسی اسید و بتاهیدروکسی اسید ترکیباتی هستند که می توانند دنیایی متفاوت برای پوست شما ایجاد کنند.

در ادامه با هر کدام از این ترکیبات، تفاوت‌ها، شباهت‌ها و مزایای آنها بیشتر آشنا خواهید شد و بهتر می‌توانید متوجه شوید که کدام یک از آنها برای پوست شما مناسب تر است.

AHA و BHA

AHA چیست؟

AHA مخفف آلفاهیدروکسی اسید است؛ نوعی اسید که از نیشکر، شیر یا میوه گرفته می‌شود. به عنوان لایه بردار شیمیایی، AHA با لایه برداری سلول های مرده از روی سطح پوست عمل می‌کند و سلول های تازه و جدید زیر سطح پوست را نمایان می‌سازد. AHAها به تحریک فرآیند کلاژن سازی نیز کمک می‌کنند، به همین دلیل است که هنگام کاهش نمایان شدن خطوط ریز پوست، بسیار اهمیت دارند.

در اینجا انواع مختلف AHA هایی که در محصولات مراقبت از پوست مشاهده می کنید آورده شده است:

• اسید گلیکولیک (Glycolic acid): از رایج ترین انواع AHAها که از نیشکر گرفته شده است. به دلیل کوچک بودن مولکول‌ها، قوی‌ترین و درعین حال تحریک کننده‌ترین نوع این اسیدها می‌باشد.
• اسید لاکتیک (Lactic acid): دومین نوع رایج اسیدهای AHA که از شیر گرفته می‌شود. این یک جایگزین ملایم تر برای گلیکولیک اسید است و برای پوست های حساس مناسب است.
• ماندلیک اسید (Mandelic acid): یک AHA ملایم است که از بادام تلخ گرفته می‌شود. به دلیل ملایم تر بودن نسبت به اسید لاکتیک، معمولاً با اسیدهای دیگر ترکیب می‌شود.
• مالیک اسید (Malic acid): یک نوع AHA ملایم است که از سیب گرفته می‌شود. همانند ماندلیک اسید به تنهایی کاری انجام نمی‌دهد و معمولاً در ترکیب با AHAهای قوی‌تر ظاهر می‌شود.
• تارتاریک اسید (Tartaric acid): نوعی AHA است که از انگور گرفته می‌شود. به جای اینکه به عنوان یک لایه بردار عمل کند، برای تثبیت سطح pH اسیدهای دیگر استفاده می‌شود.
• سیتریک اسید (Citric acid): این نوع AHA از مرکبات گرفته می‌شود که همانند تارتاریک اسید برای تعادل pH و هم به عنوان نگهدارنده به کار می‌رود.

BHA چیست؟

BHA مخفف بتاهیدروکسی اسید، نوعی اسید است که در پوست درخت بید، برگ‌های زمستانی یا پوست درخت غان شیرین یافت می‌شود. BHAها اکسیدکننده های شیمیایی هستند که کراتین را نرم و حل می‌کنند، پروتئینی که بخشی از ساختار پوست را تشکیل می‌دهد. این کار منجر به شل شدن سلول‌های مرده پوست می‌شود، بنابراین به راحتی از بین می‌روند. BHAها همچنین داخل منافذ پوست هم کار می‌کنند که در آنجا نه تنها کراتین ها را حل می‌کنند بلکه به تنظیم فرآیند کراتینیزه کردن (گردش سلول و ریختن سلول) نیز کمک می‌کنند.

اصلی‌ترین لایه بردارهای BHA که در محصولات مراقبت از پوست مشاهده می‌کنید عبارتند از:

• سالیسیلیک اسید (Salicylic acid): رایج ترین و قوی ترین نوع BHAها هستند. اما به اندازه اسید گلیکولیک (قوی ترین AHA) تحریک کننده نیست زیرا مولکول های بزرگی دارد و همچنین دارای خاصیت ضدالتهابی است. این اسید حلال در چربی است، به همین دلیل برای پوست های چرب مناسب است و در بسیاری از محصولات ضد آکنه موجود در بازار دیده می‌شود.
• بتائین سالیسیلات (Betaine salicylate): نوعی BHA است که از چغندرقند گرفته می‌شود و یک جایگزین ملایم تر برای اسید سالیسیلیک است.
• عصاره پوست درخت بید یا گیاه بید (Salix alba): یک نوع طبیعی BHA که از گیاهان گرفته می‌شود.

AHA و BHA

مزایای AHA و BHA:

اگرچه ممکن است شنیده باشید اسیدهای AHA تنها برای لایه برداری، روشن کردن و کاهش پیری پوست عالی هستند و اسیدهای BHA تنها برای کسانی که آکنه دارند مناسب است، اما این دو نوع اسید مزایای مشترکی نیز دارند:

• کاهش التهاب پوست که از نشانه‌های اصلی بروز آکنه، آکنه روزاسه و سایر مشکلات پوست می‌باشد.
• کاهش منافذ بزرگ و باز و چین و چروک های سطح پوست
• سفت کردن پوست و افزایش کلاژن پوست
• مرطوب نگه داشتن پوست
• یکدست کردن رنگ پوست
• بهبود کلی بافت پوست
• لایه برداری و از بین بردن سلول های مرده پوست
• روشن کردن پوست
• پاک کردن منافذ پوست برای جلوگیری از بروز آکنه

تفاوت AHA و BHA:

انتخاب این‌ دو نوع ترکیب با توجه به ویژگی های پوست هر فرد متفاوت است. با وجود شباهت‌ها، برخی تفاوت های اساسی بین این دو ترکیب وجود دارد:

• میزان حلالیت:

اسیدهای AHA حلال در آب هستند بنابراین در آب حل می‌شوند. اسیدهای BHA حلال در چربی هستند؛ به این معنی که در چربی حل می‌شوند و می‌توانند از سبوم و غدد چربی پوست عبور کنند.

• منطقه عمل:

AHAها روی بیرونی ترین لایه های پوست و BHAها روی سطح و داخل منافذ پوست عمل می‌کنند.

• غلظت:

اسیدهای AHA برای اینکه عملکرد مؤثری داشته باشند باید در غلظت حداقل 8 درصدی باشند. اما اسیدهای BHA تنها به غلظت حدود 2 درصد نیاز دارند.

• کاهش تولید چربی:

اسیدهای AHA تأثیری روی سبوم پوست ندارند. اما BHAها میتوانند با کم کردن سرعت تولید چربی پوست، چربی اضافی پوست را کاهش دهند.

• پاکسازی و جلوگیری از آکنه، جوش های سرسیاه و منافذ مسدود شده پوست:

اگرچه هر دو نوع اسید در درمان آکنه های خفیف مؤثر هستند (از طریق از بین بردن سلول های مرده پوست)، BHAها روی لایه عمیق تری از پوست عمل می‌کند تا چربی به دام افتاده در منافذ را پاک و از مسدود شدن بیشتر منافذ جلوگیری کند. همچنین، با نرم کردن جوش های سرسیاه، درآوردن آنها را آسان تر می‌کند.

• بستن منافذ:

منافذ پوست اگر از آلودگی ها پر شوند، بزرگتر به نظر می‌رسند. درحالی که اسیدهای AHA تأثیری روی منافذ ندارند، اسیدهای BHA با تمیز نگه داشتن منافذ، باعث کوچک شدن آنها می‌شوند.

• ایجاد تحریک:

هر اسیدی درصورت استفاده با غلظت ها و pH نادرست، می‌تواند پوست را خشک و تحریک نماید. اسیدهای AHA بیشتر با تحریک و ایجاد قرمزی و التهاب پوست در ارتباط هستند؛ اما اسیدهای BHA به دلیل داشتن مولکول‌های بزرگ تر کمتر منجر به تحریک پوست می‌شوند و دارای خواص ضدالتهابی هستند.

• حساسیت به نور:

اسیدهای AHA باعث افزایش حساسیت پوست به نور خورشید می‌شوند و پوست را در برابر آسیب ناشی از نور خورشید و پیری زودرس آسیب پذیر می‌سازند. درصورتی که استفاده از ضد آفتاب ضروری می‌باشد، اسیدهای BHA دارای مقداری اثرات محافظتی در برابر نور خورشید هستند.

AHA و BHA

آیا می‌توان از هر‌ دو‌ ترکیب استفاده کرد؟

به طور معمول این کار پیشنهاد نمی شود ولی انتخاب اینکه هر دو را با هم استفاده کنید با خود شماست. این بدین معناست که مصرف این‌ دو ترکیب با هم آسیب خاصی به پوست شما وارد نمی کند ولی با توجه به نوع ویژگی‌های پوست شما این شرایط ممکن است متفاوت باشد. به علاوه، مصرف هر دوی این ترکیبات لزومی ندارد زیرا یک ترکیب می‌تواند به میزان کافی اثرگذاری داشته باشد. پس بهتر است با توجه به پوست خود نوع مناسب این ترکیب را انتخاب کنید.

دلیل استفاده همزمان AHA و BHA درواقع به این بستگی دارد که آیا پوست شما به یک لایه برداری عمیق و کامل تر نیاز داشته باشد یا خیر. این حالت ممکن است برای کسانی که علائم پیشرفته ای از آسیب ناشی از آفتاب، چروک های عمیق، منافذ و برآمدگی های مسدود شده شدید، پوست خسته و پوسته پوسته دارند مناسب باشد.

با این حال، اگر می‌خواهید در روتین مراقبتی پوست خود از ترکیب این دو نوع اسید استفاده کنید، می‌توانید روش های زیر را بکار گیرید:

• AHA و BHA را در زمان های مختلف روز استفاده کنید. برای مثال، BHA را صبح (به دلیل ضد حساسیت به نور) و AHA را شب استعمال نمایید؛ و یا می‌توانید آنها را یک شب درمیان به صورت متناوب استفاده کنید.
• BHA را روی مناطق چرب تر (مانند منطقه T صورت) و AHA را در بقیه مناطق استفاده نمایید. بدین شکل، همزمان از آنها استفاده کرده اید بدون اینکه با یکدیگر ترکیب شوند.
• یکی از اسیدها را روی اسید دیگر استعمال نمایید؛ اما این روش ریسک تحریک و خشک شدن پوست را افزایش می‌دهد. به دلیل اینکه میزان pH هر دو نوع اسید بهم نزدیک است (بین 0.3 و 4.0)، کافی است اسیدی که بافت نازک تر و pH کمتری دارد را ابتدا بزنید.

نتیجه گیری:

همانگونه که مشاهده کردید، اسیدهای AHA و BHA مزایای مشترکی دارند. با این حال، هر کدام می‌توانند برای اهداف متفاوتی از مراقبت پوست مورد استفاده قرار گیرند. اگر به دنبال یک درمان جامع و کامل ضد پیری هستید، شاید AHA بهترین گزینه باشد. اگر می‌خواهید التهاب را کاهش دهید و از شر آکنه ها خلاص شوید، شاید BHA گزینه مناسب تری باشد. اما اگر هنوز نمی‌دانید و مطمئن نیستید کدام ترکیب را انتخاب نمایید، بهتر است با یک متخصص پوست مشورت نمایید.

منبع: theskincareedit.com